W Nowym Testamencie czytamy, że Pana Jezusa „przywiedli na miejsce Golgota, co znaczy Miejsce Trupiej Czaszki” (Mk 15,22). Górę tą znamy także pod nazwą Kalwaria (łac.). Trudno o bardziej upiornie brzmiącą nazwę dla miejsca uśmiercania przestępców. Ale tak właściwie to skąd się ona wzięła? Czyja czaszka się tak przysłużyła?
Teorii jest oczywiście kilka. Według jednej z nich sama góra oglądana z pewnego kąta przypomina trochę kształtem czaszkę, przynajmniej takie wrażenie odnieśli archeolodzy w 1800 roku penetrując przedmurza Jerozolimy. Nie mieli jednak pewności, że dotarli do właściwego miejsca. Trzeba jednak przyznać, że odnaleziony przez nich kształt rzeczywiście przypomina trupią czaszkę, aż za bardzo.
Według drugiej teorii wynikającej tylko z czytania Pisma Świętego, nazwa Golgota bierze swój początek w akcie przyniesienia do Jerozolimy uciętej głowy Goliata. Czytamy bowiem w 1 Księdze Samuelowej: „głowę Filistyńczyka zaś wziął Dawid i zaniósł ją do Jeruzalemu, a zbroję jego złożył w swoim namiocie” (1Sm 17,54). Oczywiście jeszcze w tym okresie Jerozolima nie należała do Dawida, więc musiał ją zanieść trochę później. I ta wersja też brzmi logicznie, przepraszam za dosadny opis, ale czaszka po kilku latach musiała obejść ze skóry. Jak się okazuje był to popularny zwyczaj w tamtych czasach – władcy często ścinali głowy wrogów i umieszczali je w widocznym miejscu jako straszak. Mamy nawet tego świadectwa ikonograficzne.
A może scena śmierci Jezusa na Krzyżu, czyli zwycięstwa nad przekleństwem, które spadło na człowieka w Raju jest wypełnieniem proroctwa, które Bóg wypowiedział do węża?
I ustanowię nieprzyjaźń między tobą a kobietą, między twoim potomstwem a jej potomstwem; ono zdepcze ci głowę, a ty ukąsisz je w piętę (Rdz 3,15)
Jest jeszcze trzecia teoria, najstarsza, ale łączące w sobie powyższe obserwacje. Otóż we wczesnych czasach chrześcijańskich popularne było przekonanie, podzielane także przez Żydów, że Sem i Melchizedek dotarli na miejsce spoczynku Arki Noego, wynieśli z niej głowę Adama (!) i przez aniołów zostali doprowadzeni do centrum świata, miejsca, które kiedyś znajdowało się w Edenie; góry, która kształtem przypomina czaszkę i na której miało dojść do pokonania szatana. Tak oto folklor uzupełnił brakujące elementy, dodał wątek ponadnaturalny, ale uczynił wszystko by wyjaśnić zagadkę i wskazać ostatecznie na Chrystusa.
